Verse eieren
‘Bent u hier voor de eerste keer?’
Een gesoigneerde man in een trui met een bodywarmer erover, duidelijk een Parijzenaar, loopt op me af. Al anderhalf jaar rijd ik na de boodschappen twintig minuten om voor de lekkerste eieren die er bestaan. De kippen lopen hier in een mobiele ren. Als ze al het gras hebben opgegeten wordt de ren verplaatst naar een plek met vers gras. (zie in dit filmpje hoe dit werkt)
‘Dat vroeg u me de vorige twee keer ook al,’ antwoord ik hem. De eieren staan in een houten hok met daarnaast een kistje voor het geld. Meestal zie ik niemand als ik mijn eiderdoos pak en het geld door de gleuf laat vallen. Maar soms loopt de eigenaar op het pad en spreekt dan kopers aan.
‘Ah bon’, zegt hij, alsof hij me niet gelooft. ‘En waar woont u dan?’ Ik noem hem de naam van ons dorp en het gehucht waar we wonen en zeg erbij dat ons huis tegenover de wasplaats ligt. Ook dat vroeg hij me de vorige twee keren.
Hij herhaalt de naam van het dorp en haalt zijn schouders op. Hij heeft onze auto gezien en stelt vast dat we Nederlanders zijn. We vragen hem hoe het komt dat in de buurt van zijn huis de velden niet onder water staan, zoals onderweg vanuit het stadje waar we onze boodschappen hebben gedaan. Na de enorme regen van gisteren kolkte het riviertje woest langs (en bijna over) de weg.
Hij wijst naar een heuvel in de verte. We knikken instemmend, die plek kennen we. ‘Dat water stroomt van die plek naar lager gelegen delen van Frankrijk.’ Nu is het onze beurt om ‘ah bon’ te mompelen.
Dan nodigt hij ons uit om iets te drinken. Het is inderdaad bijna lunchtijd, tijd voor een apéro. We besluiten het aanbod te accepteren. Achter hem aan lopen we het huis in, naar een woonkeuken waar een houtvuur brandt in de grote schouw. Ik vraag hem of hij hier al lang woont, want ik zag zijn Parijse kenteken. ‘Ik ben hier geboren,’ zegt hij en wijst naar de bovenverdieping. We gaan zitten aan de ronde tafel en hij schenkt ons een appelsap in. Dan vraagt hij hoe lang we hier al wonen en waar in Nederland woonden. Hij begint de kaart van Nederland te tekenen, met Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Breda. Ik constateer dat hij in Nederland is geweest. ‘Nee, ik lees veel’ repliceert hij. Hij vertelt over Nederlandse schrijvers die in deze buurt wonen. Het zijn er best veel. Hij vertelt over een Nederlandse schrijver die een boek heeft geschreven over een van de Bourgondische hertogen. Ik vertel hem dat ik een boek heb geschreven over de Bourgogne en leg uit dat een Franse vertaling wel het plan is, maar dat ik nog geen uitgever heb gevonden die het vertaalwerk deels voor zijn rekening wil nemen. Hij gaat nog even door op de schrijver over de Bourgondische hertogen.
Als ons glas leeg is maken we aanstalten om te vertrekken. Ik vraag hem nog waar hij het idee van een verplaatsbare kippenren vandaan heeft. ‘Zwitserland,’ grijnst hij. En hij vertelt hoe hij daar een boer ontmoette die zo te werk ging. Dat zit zo, zijn vriendin woont in Geneve. ‘Dat is een eind weg,’ zeg ik. Dat is geen probleem voor hem. ‘U houdt van vrouwen op een afstand,’ zeg ik brutaal en hij glimlacht. ‘Ja’. Mijn lief vraagt naar zijn koeien en wil weten of er kalveren zijn. Hij zegt dat er eergisteren één geboren is, maar dat die de volgende ochtend was gestorven. ‘Dat komt vaker voor’, zegt hij. Honderd koeien heeft hij. Niet genoeg om van te leven. ‘Het liefst deed ik alles met de kruiwagen, maar met die schaal heb je gewoon machines nodig. Die gaan steeds minder lang mee. En je kunt ze niet meer zelf repareren want alles is elektronisch.’
‘Dus u leeft eigenlijk van de eieren?’
Hij moet hartelijk lachen. ‘Zonder eieren zou het heel moeilijk zijn. Morgen sta ik op de markt in L. Daar is het altijd heel druk. Tussen acht en twaalf heb ik zelfs geen tijd voor een petit café.’ We wensen hem een goede verkoop, halen onze dozen met eieren op en zwaaien naar hem, terwijl hij zich naar de koeienstal begeeft.
Slange-eieren
In de moestuin zijn lichte en zware klussen. Gisterochtend was het tijd voor een zware klus: de composthoop omzetten. Na een paar maanden is het tuinafval al aardig aan het verteren en kieperen we de stapel in de bak ernaast zodat er meer lucht in komt en de minst verteerde delen onderop komen te liggen. Bijna op de bodem van de bak stuitte ik op een grote plak van dikke witte bolletjes, ongeveer 5 cm lang. Eerst dacht ik aan paddenstoelen, een soort stuifzwammetjes. Maar toen ik met een stokje een van de bolletjes openmaakte kwam er slijmerig vocht uit met een rood streepje erin. Als een ei. Maar wat voor een dier legt eieren in de composthoop? Padden? Na wat googlen ontdekte ik dat het de eieren van een slang moesten zijn! Het klopt dat bij ons in de omgeving ‘couleuvres’ (ringslangen) voorkomen; ik heb er wel eens een voor mijn voeten zien wegschieten toen het gras hier nog hoog stond, lang voordat we een moestuin aanlegden. Gelukkig laat een ringslang zich niet vaak zien (het dier is bang van mensen) en is de beet van een ringslang niet giftig. Tijdens mijn zoektocht op Internet ontdekte ik zelfs dat een couleuvre muizen, ratten, slakken, emelten, en andere hinderlijke beesten in de moestuin opeet. Maar tientallen ringslangen? Om een invastie te voorkomen heb ik de eieren voorzichtig in de kruiwagen geschept en ze verderop in het bos, neergelegd en toegedekt met wat mos. En nu maar hopen dat de toorn van moeder slang zich niet tegen me keert!
De club van tien
In het prille voorjaar reden we voor een lang weekend naar de Bourbonnais, de rijke streek in de Noord-Auvergne, waar je om de paar kilometer een kasteel tegenkomt en waar het wemelt van de Romaanse kerkjes uit de 10e en 11e eeuw. We logeerden in het poortwachtershuisje van een oude abdij en toerden wat rond in de omgeving. In een klein dorp, waar het door platanen omgeven dorpsplein er verlaten bij lag, stopten we voor de lunch bij een vriendelijk ogende auberge. In de zaal naast de bar zaten twaalf oude mannen rustig met elkaar te praten. We installeerden ons bij het raam. Aangezien de heren mosselen met frites hadden besteld, was dat het dagmenu. De eigenaar nodigde ons uit om alvast wat te nemen van het het buffet met voorafjes. Tot onze verrassing was alles vers en zelfgemaakt, tot aan de mayonaise toe. Aan de ongelijke vorm van de frites te zien had de kok deze ’s morgens met de hand gesneden. Ze waren knapperig en gebakken in verse olie. De twaalf heren lachten en maakten grapjes, een man kwam vragen of het engels was wat we spraken. Na de mosselen kwam er kaas en daarna een onvergetelijke flan, die nog lauwwarm was. Terwijl we wat rozig van het karafje wijn aan de koffie zaten, bracht de eignaar een fles champagne binnen en een blad vol glazen. Hij schonk er twee in en bracht deze naar ons. Toen iedereen een glas had en een van de heren een toost wilden uitbrengen vroegen we hen wat de feestelijke gelegenheid was. Wie was er jarig of had de Loto gewonnen? Maar die was er niet. Ze waren gewoon de club van tien, die om de paar weken met elkaar at. De club van tien? Ik telde toch twaalf heren? Ja vandaag waren er twee introducees bij. Ineens wilden ze alles over ons weten en wij over hun club. Genoeglijk dronken we onze champagn op en terwijl de heren zich installeerden in de bar om te gaan kaarten, rekenden we aan de bar dertien euro per persoon af. Even daarna stapten we loom naar buiten, de maartse zon in, op zoek naar het volgende Romaanse kerkje.
Vossen in de sneeuw
Januari is hier echt een maand om in je holletje te kruipen. In de tuin is niets te doen, voor andere klusjes zoals gereedschap schoonmaken is het meestal te koud. Dus is januari een maand voor schrijven, lezen en films kijken. Vooral nu alles om ons heen wit is. We wonen nogal afgelegen en strooiauto of sneeuwschuiver komen hier niet. Dus kunnen we al dagen niet met de auto eruit. Gelukkig hebben we een broodbakmachine en een vriezer vol met de oogst van afgelopen zomer. Alleen dagelijks even eruit voor twee kruiwagens hout. Vanochtend toen we de gordijnen open deden liep er recht voor ons op de weg, op zijn dooie akkertje, een vos. Door de sneeuw waren zijn kleuren en spitse kop goed te zien. Hij snuffelde op het terrein van de buren, liep weer verder over de weg richting een andere buurman. Hopelijk had die zijn kippen nog niet uit hun nachtverblijf gehaald. Een paar uur later zaten we aan de middagmaaltijd, een fascinerende combinatie van kapucijners en Indonesische kruiden. Vanuit mijn stoel zag ik iets bewegen in de achtertuin. Misschien een vogel die laag overvloog. Toen er vlak daarna nog iets donkers bewoog sprong ik op. Twee vossen die achter elkaar door de tuin renden, hup, de tuin van de buurman in. Tussen de kale takken zagen we hun dikke roodbruine pluimstaart. Toen we hier pas kwamen wonen hadden we een boommarter in de tuin. Het lijkt erop dat er nu een familie vossen woont.