Permacultuur
De afgelopen zomers was het hier tropisch warm en kurkdroog. Doordat we vorig jaar in maart op vakantie waren en dus laat hadden gezaaid waren alle plantjes nog klein en kwetsbaar toen de hitte over ons land uitbrak.Door alle restricties mochten we de moestuin alleen ’s morgens vroeg water geven. Nog een geluk dat we tegenover een wasplaats wonen, waar we onze pomp in kunnen hangen.
Dit jaar ga ik het anders aanpakken. Ik heb een boek aangeschaft over permacultuur en heb me de hele winter ingelezen over het afgedekt houden van de grond, over mulchen, en over andere plantencombinaties dan ik uit al mijn moestuinboeken ken. Spitten doe ik al een paar jaar niet meer, maar helemaal niet je grond losmaken om het bodemleven niet te verstoren?
Goed, ik ga een paar bedden strikt volgens de regels van de permacultuur inrichten. Ik begin altijd met onkruid verwijderen, maar dat moet eigenlijk niet. Maar waar moet je dan zaaien? Na een winter staan mijn bedden vol met boterbloemen, heermoes, ganzevoet en andere ongewenste gasten. Ik besluit de regels te combineren met gezond verstand en ontdoe het bed toch enigszins van onkruid. Ik laat wat de bernagie en papaver staan, die komen sinds jaar en dag overal in mijn moestuin op.
De grond losmaken mag alleen met een schoffel. Na al die regen van deze winter is het niet eenvoudig om daarmee de grond los te maken, zeker niet als ik daar wortelen of bieten wil zaaien. Niet in keurige rijtjes, maar in ronde groepjes. Dan kunnen onwelwillende insecten geen vat krijgen op mijn hele oogst.
Na het zaaien en uitpoten moet de grond worden afgedekt. Hoe kom ik aan mulch? Onze houtversnipperaar heeft al na één seizoen het loodje gelegd. Ik leg wat hoopjes van het eerste gemaaide gras om de miniplantjes. Water geven, dat moet je eigenlijk ook niet doen, de planten moeten diep in de grond zoeken naar water, maar ik kan het niet laten en kom de arme zaailingen te hulp met een flinke gieter water. En nu maar afwachten!
Verhoogde knoflookbedden
Elke zomer opnieuw viel het me tegen: de maat van mijn knoflookbollen. Kleine magere bolletjes. Wat een verschil met die prachtige bossen knoflook uit de Dordogne die je hier soms op de markt ziet. Ik ben me er eens in gaan verdiepen. Allereerst heb ik bijzondere knoflookrassen gekocht (www.levenvanhetland.nl). Anders dan voorheen heb ik ze voor de winter gepoot, eind oktober. Om ze te beschermen tegen te veel vocht heb ik ze gepoot op ruggetjes van zo’n tien centimeter hoog (de teentjes op 4 cm diepte). Naast een beetje compost heb ik een paar handjes patentkali door de grond gemengd. Die zorgt voor een goede ontwikkeling van de knol.
Net voor de winter stond het loof 5 centimter boven de grond. In de winter groeit dat loof niet, maar kan de bol zich goed ontwikkelen. Vanaf februari gaat het loof weer groeien. Afgelopen zomer was ik voor het eerst tevreden met mijn knoflookoogst. Niet alleen was er geen enkel plantje gesneuveld, de bollen waren dik en vol.
Avontuur in de tuin
Als ik in een Frans dorp loop, wil ik altijd over de bemoste muren kijken naar de moestuintjes die erachter verscholen liggen. Soms staat er een oude man, net als mijn opa vroeger, te schoffelen tussen zijn aardappelen. Of er staat een vrouw in een Frans mouwschort boontjes te plukken voor de maaltijd. De tomaten, preien en kolen staan meestal in strakke rijtjes, gepoot langs een touwtje. Die keurige structuur bevalt me wel, maar ik vind die rijen ook wel saai. Deze winter, toen ik het tuinplan maakte voor mijn eigen moestuin, nam ik me voor om te experimenteren met kleine vakken en ronde vormen. Bloemen tussen de sla, hier en daar een paar bietjes in plaats van een hele rij, driehoeken wortelen afgewisseld met een paar preien en knolselderij. De dahlia’s hoefden niet naar de rand, maar pootte ik gezellig tussen de boontjes. De spontaan opgekomen dille, de aangewaaide papaver en de niet geplande tomatenplanten die zomaar tussen de aubergines groeiden: ze mochten dit jaar allemaal blijven staan. Het resultaat is een hele spannende tuin. Toegegeven, ik moet wel even zoeken als ik de mooiste slakrop of de meest rijpe courgette wil vinden. Vruchtwisseling wordt een ramp op deze manier. Maar het is een genot om door de tuin te lopen en steeds iets anders te ontdekken. De afwisseling in kleuren bevalt me enorm. Doordat het niet allemaal recht in het gelid hoeft, lijken de planten weelderiger en de oogst overvloediger. Volgend jaar opnieuw ronde vormen. Voor mijn structuurbehoefte kijk wel over de muurtjes naar de Franse strakke moestuinbedden.
Strakke paden in de moestuin
In de zomer vind ik het al heel wat als ik de bedden enigszins onkruidvrij weet te houden, de paden vrijhouden heeft bij mij weinig prioriteit. Op sommige plekken heb ik stoeptegels neergelegd bij wijze van pad. Als ik veel mulch over heb, strooi ik dat ook wel over de paden. Maar meestal staat het vol met paardenbloemen en andere ongewenste gasten die vanaf de zijkant het moestuinbed veroveren.
Laatst was ik bij mijn buurman in de moestuin en zag dat hij zijn bedden duidelijk heeft afgebakend met opstaande latten. Bovendien heeft hij op sommige paden beton gestort, op andere paden grint, met worteldoek eronder. Zo is hij verlost van het onkruid en zien de paden in zijn moestuin er altijd netjes uit.